Stijgende prijzen in de bouwsector: hoe kan dat?
Een stijging van 20%: wat betekent dat voor de consument?
Begin met lezenStijgende prijzen (20%) in de bouwsector rijzen de (dak)pan uit!
Nijpende tekorten aan personeel en bouwmaterialen, de hoge vraag naar verbouwingen en de oorlog in Oekraïne. Dé pijnpunten in de bouwsector, die maken dat prijzen stijgen tot wel 20% en menigeen slecht slaapt. Joep van der Heijden van Bituma Dakbedekkingen kan er helaas over mee praten:
“Alles is duurder geworden en dat blijft nog wel even doorgaan, ben ik bang.”
Denken in oplossingen is dan ook nog nooit zo belangrijk geweest. Zo gebruiken vakmannen steeds vaker gebruikte bouwmaterialen: ook voor het isoleren van het dak of de vloer. Het is verstandig om nu te kiezen voor een goede, complete renovatie, want: beter één keer een uitgebreide renovatie waarmee je de komende jaren bespaart, dan steeds maar weer kleine kostbare reparaties. Een derde oplossing die zichtbaar is geworden de afgelopen maanden, is het implementeren van groene alternatieven. Met name groendaken en zonnepanelen zijn populair.
In dit artikel gaan we verder in op de oorzaken van deze hoge prijsstijgingen in 2022, manieren om een renovatie toch betaalbaar te houden en kijken we naar de verwachtingen van 2023.
Update eind 2023 en 2024
Let op: dit artikel is in 2022 geschreven. Eind 2023 is de stand van zaken anders. Van maand tot maand is er de afgelopen periode sprake geweest van een daling in materiaalkosten, voor ijzer, staal, aluminium en hout. De prijs van beton is de afgelopen 3 maanden juist gestegen. Hoe komt het dat over het algemeen de prijzen van materialen weer dalen? De afkoelende bouw zorgt ervoor dat de vraag afneemt. Kanttekening is echter dat producenten blijven zitten met hoge productiekosten. Ook zijn de energiekosten voor veel bouwmaterialen belangrijk. Dat is ook de reden dat beton bijvoorbeeld (productie kost veel energie) is gestegen qua prijs. Feit is ook dat de arbeidskosten sinds 2023 weer verder stijgen, door de stijging in de cao-lonen. In dit document op pagina 11 van ABN AMRO lees je er meer over.
Ga direct naar:
Welke prijzen zijn gestegen?
De prijzen van renovaties zijn in Nederland het afgelopen jaar met zo’n 20% gestegen. Dat heeft verschillende oorzaken: zo is de productie van materiaal gemiddeld 10,7% duurder geworden en zijn de loonkosten in de bouw het afgelopen jaar ook zo’n 5% gestegen. Gevolg is dat renovaties voor consumenten alsmaar duurder worden.
Jan Herber en Joep van der Heijden van Bituma dakbedekkingen bv
Hoeveel zijn de prijzen van bouwmaterialen in 2022 gestegen?
In de afgelopen twee jaar zien bedrijven en consumenten de prijzen van bouwmaterialen steeds verder stijgen. Maar hoeveel meer betaal je in 2022 voor bouwmaterialen?
Joep van der Heijden ziet met name de prijs van hout zodanig stijgen, dat de prijs inmiddels twee keer zo hoog is. Ook voor dakleer stijgt de prijs: je betaalt in 2022 gemiddeld 45% tot 50% meer dan een paar jaar geleden.
Volgens bouwkostendata BDB zijn de prijzen van bouwmaterialen in 2022 gemiddeld met 10,7% gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Het gaat dan met name om producten als staal, hout en ijzer die in prijs gestegen zijn: zo betaal je voor gewalste platte staal in 2022 maar liefst 72% meer dan in 2021! IJzer is zo’n 70% in prijs gestegen en houten verpakkingsmaterialen zijn dit jaar zo’n 62% duurder dan vorig jaar.
Bron: Hogere kosten hinderen bouwproductie, ABN Amro
Plaats onderstaande code op je website om de informatie te delen met de lezers.
<iframe id="datawrapper-chart-2n1RB" style="width: 0; min-width: 100% !important; border: none;" title="Stijging prijs bouwmaterialen in percentage" src="https://datawrapper.dwcdn.net/2n1RB/1/" height="349" frameborder="0" scrolling="no" aria-label="Split Bars"></iframe><script type="text/javascript">!function(){"use strict";window.addEventListener("message",(function(e){if(void 0!==e.data["datawrapper-height"]){var t=document.querySelectorAll("iframe");for(var a in e.data["datawrapper-height"])for(var r=0;r<t.length;r++){if(t[r].contentWindow===e.source)t[r].style.height=e.data["datawrapper-height"][a]+"px"}}}))}();
</script>
Grafiek door <a href="https://dakdekkersgids.nl/" rel="noopener" target="_blank">Dakdekkers Gids</a>
Hoe kan het dat prijzen in de bouw zo gestegen zijn?
De afgelopen jaren zijn er een opeenstapeling van factoren geweest die hebben gezorgd voor deze immense prijsstijgingen. Met de coronapandemie en de oorlog tussen Oekraïne en Rusland als belangrijkste factoren.
Hoe kan dit?
1. Coronapandemie
In 2020 gaat de wereld op slot als het coronavirus overal om zich heen grijpt. Er worden minder bouwmaterialen geproduceerd als er hele fabrieken stil staan. Volgens ABN AMRO komt dat mede door een verkeerde inschatting. Werkzaamheden worden neergelegd in de veronderstelling dat de vraag naar verbouwingen minder zouden worden, maar het tegenovergestelde bleek waar.
Door de coronapandemie hebben veel bedrijven juist een topjaar in 2020. Consumenten die niet op vakantie kunnen zoeken naar manieren om hun tijd thuis extra fijn te maken. Volgens De Hypotheker stijgt het aantal aanvragen voor woningverbetering in 2020 met 45% en nog eens met maar liefst 128% in 2021! Er worden volop renovaties uitgevoerd, zowel zelf als uitbesteed aan bedrijven zoals Bituma dakbedekkingen.
“Heel veel mensen waren thuis, konden niet op vakantie en hielden geld over. Die combinatie zorgt dat ze het aangenaam wilden maken thuis en gingen investeren in verbouwen. Daar hebben wij de vruchten van geplukt!” aldus Joep van der Heijden.
Het gevolg van deze combinatie is een enorme schaarste in bouwmaterialen. Leveranciers kunnen de vraag moeilijk bijbenen waardoor de wachttijden voor renovaties steeds langer worden. Inmiddels gemiddeld 1 tot 2 jaar. Veel vakmannen willen niet eens verder dan een jaar vooruitplannen, zéker met de steeds maar stijgende prijzen.
<iframe title="Aantal aanvragen verbouwing via Dakdekkers Gids" aria-label="Interactive area chart" id="datawrapper-chart-PN8at" src="https://datawrapper.dwcdn.net/PN8at/2/" scrolling="no" frameborder="0" style="width: 0; min-width: 100% !important; border: none;" height="354"></iframe><script type="text/javascript">!function(){"use strict";window.addEventListener("message",(function(e){if(void 0!==e.data["datawrapper-height"]){var t=document.querySelectorAll("iframe");for(var a in e.data["datawrapper-height"])for(var r=0;r<t.length;r++){if(t[r].contentWindow===e.source)t[r].style.height=e.data["datawrapper-height"][a]+"px"}}}))}();
</script>
2. Oorlog in Oekraïne
Net op het moment dat het coronavirus op z’n retour lijkt, breekt in Oekraïne de oorlog door. Rusland valt Oekraïne binnen met alle gevolgen van dien. Hoewel Nederland niet betrokken is bij de oorlog, hebben deze gebeurtenissen wel een grote invloed op ons land. Nederland importeert veel bouwmaterialen vanuit Rusland.
Producten als staal, aluminium en hout worden in grote getallen uit Rusland gehaald voor Nederlandse renovaties en andere bouwprojecten. Door de oorlog is de aanvoer van deze materialen verstoord en worden de voorraden in Nederland steeds kleiner.
3. Stijgende gasprijzen
Door de oorlog in Oekraïne zijn de energie en gasprijzen enorm gestegen. Na de invasie door Rusland stijgen de korte termijn gasprijzen met 51%. Nederland (en veel andere Europese landen) zijn voor gas grotendeels afhankelijk van Rusland.
<iframe id="datawrapper-chart-XK6Pn" style="width: 0; min-width: 100% !important; border: none;" title="Stijging aardgas 2022 tov 2020 (variabel leveringstarief inc. btw per m²)" src="https://datawrapper.dwcdn.net/XK6Pn/1/" height="400" frameborder="0" scrolling="no" aria-label="Interactive area chart"></iframe><script type="text/javascript">!function(){"use strict";window.addEventListener("message",(function(e){if(void 0!==e.data["datawrapper-height"]){var t=document.querySelectorAll("iframe");for(var a in e.data["datawrapper-height"])for(var r=0;r<t.length;r++){if(t[r].contentWindow===e.source)t[r].style.height=e.data["datawrapper-height"][a]+"px"}}}))}();
</script>
Grafiek door <a href="https://dakdekkersgids.nl/" rel="noopener" target="_blank">Dakdekkers Gids</a>
De stijgende gasprijzen heeft als groot gevolg dat fabrieken veel hogere energiekosten hebben. Voor het produceren van bouwmaterialen is veel energie nodig: deze kosten verrekenen fabrieken bij hun afnemers en zij verrekenen de extra kosten op hun beurt weer bij de consument.
4. Groot personeelstekort in de bouw zorgt voor hogere loonkosten
De afgelopen jaren heeft de bouwsector het al zwaar genoeg. Zelfs tijdens de coronapandemie was er werk genoeg, maar vaklui? Die zijn maar moeilijk te vinden. Ook Bituma dakbedekkingen merkt dit: “we kunnen niet aan vakmensen komen”. Het aantal openstaande vacatures in de bouw stijgt al sinds 2014 en behaalde in 2021 weer een piekhoogte.
Bron: Vacatures; serizoengecorrigeerd, SBI2008
<iframe id="datawrapper-chart-WRnjZ" style="width: 0; min-width: 100% !important; border: none;" title="Geplaatste vacatures in de bouwsector" src="https://datawrapper.dwcdn.net/WRnjZ/1/" height="400" frameborder="0" scrolling="no" aria-label="Interactive line chart"></iframe><script type="text/javascript">!function(){"use strict";window.addEventListener("message",(function(e){if(void 0!==e.data["datawrapper-height"]){var t=document.querySelectorAll("iframe");for(var a in e.data["datawrapper-height"])for(var r=0;r<t.length;r++){if(t[r].contentWindow===e.source)t[r].style.height=e.data["datawrapper-height"][a]+"px"}}}))}();
</script>
Grafiek door <a href="https://dakdekkersgids.nl/" rel="noopener" target="_blank">Dakdekkers Gids</a>
Het gebrek aan personeel heeft ook een impact op de stijgende prijzen in de bouw. Langere wachttijden en het gebrek aan concurrentie maakt het mogelijk (en noodzakelijk) om steeds hogere prijzen te vragen. De lonen in de bouw blijven hierdoor stijgen. FNV deelt mee dat ruim 110.000 medewerkers in de bouw in januari 2023 een salarisverhoging van maar liefst 5%. Ook deze hogere loonkosten worden doorberekend naar de klant.
Wie betaalt de hogere kosten in de bouw?
Met al deze oorzaken in het achterhoofd, is het niet gek dat de prijzen in de bouw met gemiddeld 20% gestegen zijn. Wie betaalt deze hogere kosten precies?
Fabrieken hebben te maken met hogere energie- en transportkosten, waardoor de prijs van bouwmaterialen meestijgt. Fabrieken berekenen deze extra kosten door bij hun afnemers: de bouwwinkels en vakmannen.
Toch renoveren? Dit kun je doen om je renovatie betaalbaar te houden!
Zie je het niet zitten om je renovatieplannen on hold te zetten? Dat hoeft ook helemaal niet. Met een paar handige aanpassingen weet je zeker dat je niets te veel betaalt voor je dakrenovatie, keukenrenovatie of badkamerrenovatie!
Tip 1: gebruikte bouwmaterialen
Met gebruikte bouwmaterialen houd je de materiaalkosten zo laag mogelijk. Veel bouwmaterialen zoals kleidakpannen, isolatiedekens en keukenkasten kun je prima een tweede leven schenken en toch profiteren van kwaliteit!
Tip 2: circulair slopen
Circulair slopen betekent dat je de oude materialen zodanig demonteert dat je ze kunt hergebruiken. Gebruik je de bouwmaterialen niet zelf, dan kun je ze eventueel verkopen. Het geld dat dit oplevert kun je gebruiken voor je eigen renovatie!
Tip 3: maak duidelijke afspraken
Veel bouwbedrijven werken met offertes met een kortere termijn door de alsmaar stijgende materiaalprijzen. Wacht dus niet te snel met ondertekenen en leg alles schriftelijk vast. Zo weet je precies waar je aan toe bent!
Tip 4: kies voor waardevermeerderende renovaties
Als je het bouwbedrijven vraagt, is dit het moment om te investeren in waardevermeerderende renovaties. Denk aan een goede isolatie om de winters warm door te komen en een groendak om bij te dragen aan het milieu en een hogere woningwaarde te realiseren. Dat is de beste manier om de komende jaren door te komen als je het Joep van der Heijden vraagt:
“Als je nu investeert in isolatie of sedumdaken, dat betekent dat je volgend jaar eigenlijk een lagere energie- en gasrekening hebt. En dat je dat dus langzaamaan weer gaat terugverdienen”.
De meeste bedrijven in de verbouwsector betalen een prijsverschil tot 5% uit eigen zak. De kosten doorbereken aan de klant was eerder niet nodig, omdat dergelijke hoge prijsstijgingen niet voorkwamen: tot nu toe. Om zelf niet in de problemen te raken zijn de bedrijven nu dus ook genoodzaakt om de hogere kosten door te berekenen aan hun klanten: dé reden waarom renovaties het afgelopen jaar zo’n 20% duurder zijn geworden.
Plaats onderstaande code op je website om de infographic te delen met de lezers.
<a href="https://dakdekkersgids.nl/"><img src="https://dakdekkersgids.nl/wp-content/uploads/stijging-prijzen-bouwsector-infographic.jpg.webp" alt="stijging prijzen bouwsector" width="410" height="1024" class="aligncenter size-full wp-image-42440" /></a>
Goedkoper renoveren met gebruikte bouwmaterialen
Met de stijgende prijzen worden ook alternatieve methodes om te renoveren steeds populairder. Eén van de opties is het gebruik van gebruikte bouwmaterialen. Er poppen in Nederland steeds meer webshops en bouwbedrijven op die tweedehands bouwbedrijven gebruiken, de vraag onder particulieren blijkt daardoor groot.
De voordelen van tweedehands bouwmaterialen op een rij:
- Je hebt materialen van hoge kwaliteit voor een klein prijsje, waardoor de kosten van je renovatie een stuk lager uitvallen.
- Het gebruik van tweedehands bouwmaterialen is een duurzame keuze. Het geeft een bestaand materiaal een langer leven en is minder milieubelastend.
Circulair slopen is ook een goede optie: in dat geval sloop jij zelf zo voorzichtig mogelijk om je eigen materiaal opnieuw te gebruiken. Handig als je bijvoorbeeld een keukenrenovatie uitvoert of dakisolatie plaatst en de oude dakpannen en panlatten hergebruikt!
Toch kunnen gebruikte bouwmaterialen in Nederland nog een stuk efficiënter gebruikt worden. Volgens Circle Economy is slechts 8% van de gebruikte bouwmaterialen echt circulair. Dit wordt gebruikt voor een gelijkwaardige of zelfs een verbeterde toepassing in renovaties. Het overgrote deel van gebruikte bouwmaterialen wordt gebruikt voor zogeheten downcycling: 88% van waardevolle bouwmaterialen wordt gebruikt als fundering voor wegen. Efficiënter omgaan met gebruikte en circulaire bouwmaterialen kan een belangrijke oplossing zijn in de schaarste in de bouw!
Prijzen bouwsector 2023: wat is de verwachting?
Met een gemiddelde prijsstijging van meer dan 20% is de kans groot dat we nog steeds pas aan het begin staan.
“Mensen zijn voorzichtiger met geld omdat ze bang zijn voor wat er komen gaat. Alle prijzen zijn aan het stijgen, en niemand weet wat er precies gaat gebeuren”, aldus Joep van der Heijden.
Eind 2022 stijgen de prijzen in de bouwsector minder hard dan in het begin van 2022, maar de kans dat de kosten van renovaties snel weer dalen is erg klein. Met het blijvende gebrek aan personeel en de stijging in loonkosten in de bouw blijven de kosten hoog.
Ook hebben onverwachte situaties een grote invloed op de renovatiesector. Toen afgelopen februari storm Eunice over Nederland heen raasde, kreeg Bituma dakbedekkingen 1.500 telefoontjes voor daklekkages en andere reparaties in één weekend.
“We hebben die week van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat alle zeilen bijgezet. En dan nog moesten we zo’n 80% teleurstellen”.
Reparaties gaan voor en dus staan de verbouwingen on hold. Met de weersomstandigheden die al jaren steeds extremer worden is de kans dus groot dat we in 2023 ook weer te maken hebben met lange wachttijden.
Als je gaat renoveren, kies dan voor energiebesparende renovaties. Projecten die je na verloop van tijd weer terugverdient. Laat je dak goed isoleren en laat zonnepanelen plaatsen. Het is verstandiger om de renovatie in één keer goed uit te laten voeren dan half werk te leveren. In dat geval moet je over een paar jaar weer opnieuw verbouwen en ben je nog duurder uit. Zo bespaar je geld op de totaalprijs van je renovatie en weet je zeker dat je ook gaat besparen op de alsmaar stijgende energiekosten. Door alle grote veranderingen is de verbouwsector voorlopig onvoorspelbaar. Wat er in de toekomst gebeurt, is zeker iets om in de gaten te houden.